Πρωτεϊνη και αθλητές

Πολλά έχουν ειπωθεί για τις πρωτεϊνικές ανάγκες των ανθρώπων που επιδίδονται τακτικά σε κάποια αθλητική δραστηριότητα. Έχουν προταθεί κατά καιρούς δίαιτες πλούσιες σε πρωτεϊνική πρόσληψη, καθώς αυτή θεωρείται απαραίτητη και σε αυξημένη ποσότητα, ιδιαίτερα όταν η άσκηση είναι πολύ έντονη και συχνή. Ίσως όμως να μην είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα στην πράξη, καθώς οι πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει διαφορετικά αποτελέσματα.

Οι πρωτείνες όπως είναι γνωστό, είναι απαραίτητες στον ανθρώπινο οργανισμό, αφού παίρνουν μέρος σε διάφορες σημαντικές λειτουργίες όπως είναι η σύνθεση νέων ιστών η αντικατάσταση των ήδη φθαρμένων κυττάρων, η σύνθεση ορμονών και ενζύμων, βοηθούν στη πήξη του αίματος και αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της δομής των μυών. Αποτελούνται από αμινοξέα. Κάποια από αυτά μπορούν να κατασκευαστούν από τον οργανισμό (μη απαραίτητα αμινοξέα) και κάποια όχι (απαραίτητα αμινοξέα).

Τα δεύτερα πρέπει να προμηθεύονται από την τροφή καθημερινά.

Η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών στους αθλητές έχει μεγάλη σημασία εφόσον βελτιώνουν σημαντικά την μυϊκή προσπάθεια, την ικανότητα συγκέντρωσης και συντονισμού, τη γενική ετοιμότητα για σωματική απόδοση και δραστηριότητα και κυρίως για την αναδόμηση των μυών. ΟΙ αθλητές λόγω αυξημένων πρωτεϊνικών απαιτήσεων θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη ποιότητα των πρωτεϊνών, δηλαδή να προτιμούν πρωτεϊνικές πηγές υψηλής βιολογικής αξίας, ενώ ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνετε έτσι ώστε η πρόσληψη των πρωτεϊνών να μην οδηγεί σε ταυτόχρονη πρόσληψη μεγάλων ποσών άλλων ανεπιθύμητων ουσιών όπως λίπη, χοληστερόλη και πουρίνες.

Παρ' όλα αυτά η υπερβολική πρόσληψη πρωτεινών, πρέπει να μην ξεπερνά τις συνιστώμενες ποσότητες και αυτό γιατί από την μια πλευρά η κατανάλωση πρωτεινών δεν είναι ακίνδυνη, ενώ από την άλλη πλευρά παρόμοια τακτική δεν είχε καμία θετική επίδραση στην αθλητική απόδοση, διότι η περίσσεια ποσότητα πρωτείνης δηλαδή αυτή που δεν απορροφάται, θα απομακρυνθεί ή θα αποθηκευτεί ως λίπος, επιβαρύνοντας τα νεφρά και επιταχύνοντας τη φθορά τους.

Ακόμη, ας μην ξεχνάμε οτι σχεδόν όλες οι ουσίες μεταβολίζονται στο συκώτι και μπορούν να αλληλεπιδρούν με άλλες ουσίες ή φάρμακα που εισέρχονται στον οργανισμό με απρόβλεπτες καμιά φορά συνέπειες. Έτσι, αν κάποιος παίρνει φάρμακα σημαντικά για την υγεία του και πάρει ταυτόχρονα χωρίς τη συμβουλή ειδικού και συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην απορρόφηση του φαρμάκου! Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών απο φυσικές τροφές.

Γενικά οι σκόνες πρωτεϊνης ή τα διάφορα χαπάκια που κυκλοφορούν στο εμπόριο όταν είναι ακίνδυνα συνήθως δεν βοηθούν στην αθλητική απόδοση και απλά αποτελούν σπατάλη χρημάτων, ενώ όταν βοηθούν την αθλητική απόδοση δημιουργούν προβλήματα υγείας (νεφροπάθειες, ηπατοτοξικότητα) και στοιχίζουν ζωές.

Πολύ συχνά μάλιστα δεν πρόκειται για πραγματική βελτίωση της αθλητικής απόδοσης αλλά για εικονική, δηλαδή πιστεύοντας ο αθλητής οτι θα έχει καλύτερη απόδοση έχει καλύτερη ψυχολογία και αυτό λειτουργεί θετικά.

Θα πρέπει λοιπόν να ακολουθείται μια ισορροπημένη διατροφή η οποία δεν διαφέρει πολύ από το γενικό διατροφικό πρότυπο και στοχεύει στον εφοδιασμό του οργανισμού με τα καλύτερα καύσιμα για την πραγματοποίηση της αθλητικής δραστηριότητας.

Μπαλαμώτη Δ. Χριστίνα

MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος