Σωματική νοημοσύνη: Με ποια μηνύματα προειδοποιεί το σώμα μας

Επιβίωση και επικοινωνία

Η σωματική ευφυϊα δεν περιλαμβάνει μόνο τις πολλαπλές ικανότητες του σώματος που απαιτούνται για να (επι)ζήσουμε, ούτε βασίζεται αποκλειστικά στις ανάγκες του ευάλωτου σώματος- συμπεριλαμβάνει επίσης την ικανότητα του πνεύματος να επεξεργάζεται και να αξιολογεί πολυάριθμες πληροφορίες. Εδώ δεν ενδιαφέρει τόσο η συμβολή του πνεύματος, που εντελώς συνειδητά, νηφάλια και αναλυτικά κρίνει μια κατάσταση και λαμβάνει αποφάσεις.

Πιο πολύ μας ενδιαφέρει η ευφυϊα που έχει αποκτήσει ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του μέσα από τη μάθηση και την οποία έχει αποθηκεύσει βαθιά στο υποσυνείδητό του. Γιατί, από τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας η μάθηση γίνεται και στο σώμα. Τα παιδιά “ορίζουν” τα πράγματα στο περιβάλλον τους όχι μόνο βλέποντάς τα, αλλά και αγγίζοντας τα, τοποθετώντας τα στο στόμα, μυρίζοντας τα, κρατώντας τα στην αγκαλιά τους και σφίγγοντας τα στο σώμα τους.

Αυτό το είδος της μάθησης χάνεται όλο και πιο πολύ όσο μεγαλώνουμε, καθώς ο άνθρωπος επικεντρώνεται διαρκώς περισσότερο στις πνευματικές του μαθησιακές ικανότητες και -στην καλύτερη περίπτωση- χρησιμοποιεί μόνο τη ακοή και την όραση για να κάνει παραστατικά τα περιεχόμενα της μάθησης.Ενώ η σωματική μαθησιακή ικανότητα, που πραγματώνεται με την αίσθηση της αφής ωθείται στο περιθώριο.

Η σωματική νοημοσύνη αποτελεί συνισταμένη τριών σημαντικών στοιχείων:

Των ενστίκτων και των αυτόματων αντιδράσεων που ενυπάρχουν σε όλα τα όντα και έχουν πάντα ως στόχο την επιβεβαίωση,

των συναισθημάτων, που- όπως πιστεύουν οι βιολόγοι- έχουν αναπτυχθεί στο πέρασμα των χιλιετιών και μεταδίδονται με τη μορφή της γενετικής πληροφορίας από μία γενιά στην άλλη,

και τέλος, των αποθηκευμένων γνώσεων και εμπειριών, που έχουμε αποκτήσει καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Η συνδρομή αυτών των στοιχείων του σώματος και του πνεύματος, την οποία συχνά νιώθουμε να έρχεται ανεπαίσθητα στο συνειδητό βαθιά από μέσα μας, είναι ένας ιδιαίτερα βαρυσήμαντος κριτής, που μας συμπαραστέκεται αμέριστα σε πολλές καταστάσεις της ζωής μας. Αυτή η σύμπραξη σώματος και πνεύματος αποτελεί ένα είδος “ολοκληρωμένης νοημοσύνης” του ανθρώπου, την οποία όμως χρησιμοποιούμε ελάχιστα, επειδή βασιζόμαστε, κατά προτίμηση στη λογική. Επομένως η σωματική νοημοσύνη πρέπει να έρχεται ως αρωγός της λογικής, για να μπορεί κανείς να έχει μακροπρόθεσμα μια πιο ισορροπημένη και υγιή ζωή.

Μηνύματα της Σωματικής Νοημοσύνης

Οι σημαντικότερες δυνατότητες επικοινωνίας ανάμεσα στο σώμα, την ψυχή και το πνεύμα βρίσκονται στα συναισθήματα, τα οποία κατά περιόδους εκδηλώνεται στο ίδιο το άτομο- αλλά και στο περιβάλλον του- με την έκφραση του προσώπου του, τη στάση του σώματος του και με διάφορες χειρονομίες.

Ακόμα και αυτό που χαρακτηρίζουμε συνήθως ως διαίσθηση ή βαθιά εσωτερική αίσθηση, δεν είναι παρά χαρακτηριστικά μηνύματα της σωματικής νοημασύνης, τα οποία επηρεάζουν τις αποφάσεις μας, μας προειδοποιούν για κάτι ή μας δείχνουν το σωστό δρόμο για την ευεξία, την υγεία και την ικανοποίηση.

Έτσι ένα χαμήλωμα των βλεφάρων ή μια αποστροφή του βλέμματος μπορεί να σημαίνουν ότι πρέπει να απορρίψουμε μια πρόταση ή να φύγουμε από μια κατάσταση που ίσως περικλείει κινδύνους για μας.

Αντίθετα, ένα ανασήκωμα του κεφαλιού, όπως και ένα πηγούνι που προεξέχει, μπορεί να δηλώνουν ότι “τωρα πια δεν μας κρατάει τίποτα” για να διεκπεραιώσουμε μια υπόθεση.

Οι σφιγμένοι μυς ίσως αποτελούν μια ένδειξη ότι βρισκόμαστε κάτω από μεγάλη πίεση ή και ότι πρέπει να φύγουμε το συντομότερο- γι‘ αυτό το σώμα είναι ήδη έτοιμο με τους μυς τεντωμένους.

Αντίθετα, μια ορισμένη αδυναμία στα πόδια μπορεί να σημαίνει ότι δεν είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε κάποια κατάσταση- και είναι καλύτερα για μας να αποχωρήσουμε.

Ένα τσίμπημα μέσα μας μπορεί να είναι σημάδι έντασης αλλά και αντίστασης σε κάποιο σχέδιο.

Από την άλλη, δεν δυσκολευόμαστε να ερμηνεύσουμε κάποια φτερουγίσματα μέσα μας ως μεγάλη χαρά, σημάδι έρωτα ή άλλης μορφής επιτυχίας.

Η αίσθηση ότι μπορούμε να αναπνεύσουμε ελεύθερα και βαθιά μπορεί να σημαίνει από ανακούφιση έως και βαθιά ικανοποίηση και ασφάλεια.

Να εμπιστευόμαστε τυφλά τα μηνύματα της Σωματικής Νοημοσύνης;

Επειδή η σωματική νοημοσύνη, εκτός από την αυτόματη ρύθμιση των ζωτικών μας λειτουργιών και των συναισθημάτων μας, ανατρέχει και σε όλες τις εμπειρίες που αποκτήσαμε στη ζωή μας, είναι κατά βάση ευπαθή. Και όπως όλα όσα μάθαμε κάποτε δεν λειτουργούν πάντα ως “Εγχειρίδιο καλής συμπεριφοράς”, το ίδιο μπορεί και στις αποθηκευμένες εμπειρίες της σωματικής μας νοημοσύνης να υπάρχουν πράγματα που δεν συνιστούν πλέον καλό οδηγό για τις επιλογές μας.

Εξάλλου, μηνύματα της σωματικής νοημοσύνης που παρουσιάζουν διαρκώς απόκλιση από εκείνα της λογικής, είναι πιθανό- όχι όμως και απαραίτητο- να αποτελούν ενδείξεις για μια εσφαλμένη- ή δυσλειτουργική πλέον- αποτύπωση της εμπειρικής μας μνήμης.

http://www.boro.gr/