Βάρη και διάδρομος: O Πόλεμος των Κόσμων

του Ανδρέα Ζουρδού Διαιτολόγος Διατροφολόγος 

Ένα συχνό δίλημμα σε όσους θέλουν να χάσουν λίπος είναι ποια μορφή άσκησης είναι η καλύτερη, η αερόβια, ή η αναερόβια. Όταν αναφερόμαστε σε αερόβια γυμναστική το μυαλό μας πρέπει να πηγαίνει σε οτιδήποτε μπορούμε να γίνει παρατεταμένα για αρκετή ώρα χωρίς διακοπές, π.χ. περπάτημα ή το jogging. Από την άλλη η αναερόβια είναι πιο εκρηκτικής φύσης και αυτή μπορεί να είναι τα βάρη,τα push-ups ή τα σπριντ. Στην αερόβια γυμναστική το κύριο καύσιμο που χρησιμοποιείται είναι το λίπος ενώ στην αναερόβια είναι η φωσφοκρεατίνη, που είναι μία ουσία αποθηκευμένη μέσα στους μύες μας.

Αν είχα να απαντήσω μονολεκτικά στο δίλημμα αερόβιας και αναερόβιας γυμναστικής θα απαντούσα: "Εξαρτάται". Είναι πολύ βασικό προαπαιτούμενο για να απαντήσουμε είναι σε τι πλαίσιο αναφερόμαστε. Π.χ. αν έχουμε να κάνουμε με ένα παχύσαρκο άτομο με χαμηλή φυσική κατάσταση η χαμηλής έντασης αερόβια είναι μονόδρομος. Αν αναφερόμαστε σε ένα άτομο με φυσιολογικό βάρος και καλή φυσική κατάσταση η έντονη αναερόβια γυμναστική είναι προτιμότερη. θα τον/την βοηθήσει να χτίσει μυικό ιστό, να αυξήσει τον μεταβολισμό του όχι μόνο κατά την διάρκεια της γυμναστικής αλλά και αρκετές ώρες μετά.
Οι γυναίκες δεν αποτελούν εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Όχι μόνο αυτό, αλλά ένας από τους λόγους που πολλές γυναίκες δεν βλέπουν αποτελέσματα στην προσπάθεια τους να αδυνατίσουν είναι γιατί αποφεύγουν να κάνουν γυμναστική με βάρη ή γρήγορο τρέξιμο.Ακόμα και όταν κάνουν βάρη η αδικαιολόγητη φοβία τους να μην μοιάσουν σε άντρα τις κάνει να γυμνάζονται με υπερβολικά χαμηλή ένταση, τόσο χαμηλή που το ερέθισμα για αλλαγή στο σώμα τους να είναι μηδαμινό. Φυσικά, η γυμναστική με αντίσταση, δηλαδή τα βάρη, δεν χρειάζεται απαραίτητα να λάβει χώρα σε ένα γυμναστήριο. Δύο ή ακόμα και ένα βαράκι αρκεί για να γυμναστούν οι περισσότερες μυικές ομάδες.

Μία συχνή παρανόηση που κυκλοφορεί στα γυμναστήρια είναι πως επειδή η αερόβια γυμναστική χρησιμοποιεί περισσότερο λίπος ως καύσιμο ενδείκνυται περισσότερο για απώλεια λίπους. Παρ' όλα αυτά οι περισσότεροι που το υποστηρίζουν αυτό αγνοούν πως σε μία ώρα αερόβιας χαμηλής έντασης χρησιμοποιούνται μόνο περί τα 20 γρ λίπους. Σχεδόν όσο λίπος έχει ένα κομμάτι πίτσα ή μισή σοκολάτα 200 γραμμαρίων. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει πως η αερόβια γυμναστική δεν συνεισφέρει και τόσο άμεσα στο κομμάτι της βελτίωσης της σωματικής σύσταση. Σε έναν άνθρωπο με χαμηλή φυσική κατάσταση η αερόβια μπορεί έμμεσα να συνεισφέρει αφού τον βοηθά να γίνει πιο δραστήριος γενικά , και να μην κουράζεται εύκολα. Από την άλλη η αερόβια γυμναστική ειδικά όταν γίνεται πάνω σε ένα διάδρομο μπορεί να είναι πληκτική. Αν είστε όπως εγώ και δεν σας αρέσει να περπατάτε στο ίδιο σημείο ή έχετε οικολογικές ανησυχίες τότε το περπάτημα ή το jogging σε εξωτερικό χώρο είναι καλύτερη ιδέα και θα σας βοηθήσει να κάψετε λίγες περισσότερες θερμίδες.

Είναι η αερόβια γυμναστική απαραίτητη στην απώλεια λίπους;
Η απάντηση είναι ΟΧΙ. Το μόνο απαραίτητο στην απώλεια λίπους είναι το έλλειμμα ενέργειας, δηλαδή να καίμε περισσότερο απ' ότι καίμε. Αυτό δεν σημαίνει πως η αερόβια γυμναστική είναι περιττή. Το ίδιο συμβαίνει και με την αναερόβια. Από την άλλη αν θέλετε ένα πολύ αθλητικό και γραμμωμένο σώμα, π.χ 11% λίπος για τις γυναίκες και 7% για τους άνδρες, η αναερόβια άσκηση θα βοηθήσει αρκετά.

Κάνουν τα βάρη καλό στην υγεία;
Tα προηγούμενα χρόνια ορισμένοι Έλληνες επιστήμονες υγείας παλαιάς κοπής είχαν δαιμονοποιήσει την γυμναστική με βάρη ως ανθυγιεινή και κακή για την καρδιά, δημιουργώντας παραπληροφόρηση και σύγχυση. Αυτή η ημιμαθής άποψη δεν συμβαδίζει με την διεθνή βιβλιογραφία. Η γυμναστική με βάρη μπορεί να είναι ευεργετική για την καρδιά αλλά και για την αντιμετώπιση της μάστιγας της εποχής μας, του Μεταβολικού Συνδρόμου. Ακόμα περισσότερο για τις νέες γυναίκες μπορεί να δράσει ως πρόληψη στην οστεοπόρωση, κάτι που άλλες μορφές γυμναστικής όπως το κολύμπι δεν μπορούν να μιμηθούν. Είναι ενδεικτικό πως τα πολυδιαφημιζόμενα συμπληρώματα ασβεστίου βρίσκονται ακόμα υπό αμφισβήτηση για την πρόληψη της οστεοπόρωσης ενώ η γυμναστική με βάρη έχει συμπαγείς αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα της.

Δεν θέλω μόνο να χάσω βάρος, θέλω να αρέσω. Τι διαλέγω;
Όσον αφορά την εμφάνιση, η αναερόβια γυμναστική μας βοηθά να κρατήσουμε ή ακόμα και να αυξήσουμε την μυική μας μάζα σε μία περίοδο που περιορίζουμε τις θερμίδες για να χάσουμε λίπος. Αυτό γίνεται σε πολύ μικρότερο βαθμό με την αερόβια. Αυτό σημαίνει για τους άντρες πως δεν μαζεύουν οι ώμοι και η πλάτη, ενώ στις γυναίκες οι γλουτοί και οι μηροί δεν παραπέμπουν σε ανθυγιεινά ανορεκτικά πρότυπα. Όταν ένα άτομο αδυνατίζει πολύ χωρίς να γυμνάζεται τότε παράλληλα με την απώλεια λίπους θυσιάζεται και μυική μάζα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το λεγόμενο "Skinny Fat look". Ανεξαρτήτως φύλου, αν ο σκόπος σας είναι να φαίνεστε υγιείς τότε λίγη ή περισσότερη γυμναστική κατά προτίμηση αναερόβια μπορεί να βοηθήσει αρκετά σε αυτό και θα βοηθήσει και την σωματική σας σύσταση.

Συμπέρασμα
Η αναερόβια και η αερόβια άσκηση είναι χρήσιμες μορφές γυμναστικής, η καθεμία για διαφορετικό σκοπό και πλαίσιο. Η κοινή πεποίθηση πως η αερόβια είναι πιο χρήσιμη για την απώλεια λίπους είναι ανακριβής, αν όχι εσφαλμένη. Χωρίς αμφιβολία, η έντονη αναερόβια γυμναστική μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την βελτίωση της υγείας και της σωματικής σύστασης. Ανάλογα τους στόχους μπορούν να συνδυαστούν για τα μέγιστα αποτελέσματα. Οτιδήποτε και να προτιμήσει κανείς, η μακροχρόνια συνέπεια είναι πολύ σημαντική. Γι' αυτό, είναι καλή ιδέα οι άνθρωποι να γυμνάζονται όπως τους αρέσει και τους ευχαριστεί. Η ουσία της γυμναστικής είναι πως πρέπει να μας απομακρύνει από την πνευματική αλλά και σωματική φάση της απόλυτης άνεσης. Όταν βγούμε έξω από τα φανταστικά εμπόδια που θέτουμε στον εαυτό μας συνειδητοποιούμε το πραγματικό μας δυναμικό.