¨Πρωτεΐνη: τελικά την γνωρίζεις;

Απαραίτητη η καθημερινή της λήψη για τη διατήρηση της υγείας μας. Που μπορούμε να τη βρούμε και τί πρέπει να προσέχουμε.

Αρχικά ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Η πρωτεΐνη σχηματίζεται από την συνένωση αμινοξέων και αποτελεί βασικό δομικό συστατικό όχι μόνο του οργανισμού μας αλλά και σχεδόν όλων των έμβιων όντων.

Στο σώμα μας έχει πολλαπλό ρόλο αφού δημιουργεί τους μύες, τα ένζυμα, τα αντισώματα και άλλα. Επομένως για τη διατήρηση της υγείας μας κρίνεται απαραίτητη η καθημερινή της λήψη.

Πηγές πρωτεΐνης υπάρχουν τόσο στο ζωικό όσο και στο φυτικό βασίλειο. Πλουσιότερες όμως είναι οι τροφές ζωικής προέλευσης (κρέας, τυρί, ψάρι, κ.α.). 

Ωστόσο, δεν είναι μόνο η φύση που μας δίνει την απαραίτητη πρωτεΐνη. Υπάρχουν και τεχνητές πηγές λήψης πρωτεΐνης όπως είναι τα συμπληρώματα διατροφής. Σε αυτό ακριβώς το σημείο οφείλει κάποιος να είναι πολύ προσεκτικός.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει, για τους υγιείς ενήλικες (μη αθλητές), την λήψη 0,85 γραμμαρίων πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους ανά ημέρα. Η σύσταση αυτή υπάρχει για τον εξής πολύ απλό λόγο: την αποφυγή επιβάρυνσης της υγείας μας.

Έτσι, ακόμα και αν κάποιος είναι αθλητής η αυξημένη λήψη πρωτεϊνών δεν συνεπάγεται και αύξηση της αθλητικής απόδοσης ούτε υποστηρίζει τη θρέψη του οργανισμού πιο αποτελεσματικά. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Οι πλεονάζουσες πρωτεΐνες:

• Δεν αποθηκεύονται και με την μετατροπή τους σε ουρία, αμμωνία, και κρεατινίνη επιβαρύνουν ολόκληρο το σύστημα της ρύθμισης της οξεοβασικής ισορροπίας.

• Μετατρέπονται σε λίπος.

• Προκαλούν συχνά αύξηση των επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα, σε συνδυασμό με την παράλληλη και ανεπιθύμητη απέκκριση ασβεστίου.

• Προδιαθέτουν για αφυδάτωση και παράλληλη απώλεια ηλεκτρολυτών, λόγω της αυξημένης απομάκρυνσης αζώτου (για την αποβολή 1 γρ. αζώτου χρειάζονται 50 γρ. νερό).

• Παρεμβαίνουν στην απορρόφηση και το μεταβολισμό άλλων αμινοξέων. Επομένως, είναι ευνόητο, ότι η υπερκατανάλωση τυποποιημένων συμπληρωμάτων πρωτεϊνών, τα οποία δεν περιέχουν στις σωστές αναλογίες όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, θα έχει ως αποτέλεσμα την ανισόρροπη αφομοίωση συγκεκριμένων αμινοξέων (σε βάρος των υπολοίπων).

• Επιβαρύνουν τη νεφρική και ηπατική λειτουργία. Υπάρχει βέβαια ακόμη κάποιος προβληματισμός, για τη συγκεκριμένη ποσότητα πρωτεϊνών (δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως) που θα επιβαρύνει τα νεφρά.

• Η υπερκατανάλωση, επίσης, ζωικών πρωτεϊνών μακροχρόνια, έχει συνδεθεί σύμφωνα με ερευνητικά αποτελέσματα με τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, υπέρτασης και ορισμένων μορφών καρκίνου.

Ασπασία-Σοφία Καλαμάρη

MSc Κλινική Διαιτολόγος