Βιταμίνες, συμπληρώματα και διατροφή

Συμβουλεύει ο Μιχάλης "Virtual Trainer" Πανδής
Οι βιταμίνες υπάρχουν στα τρόφιμα αλλά και σε συμπληρώματα διατροφής. Μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας μόνο με θρεπτικά γεύματα ή θα πρέπει να τρέχουμε και στα φαρμακεία; Η αύξηση της ποσότητας των βιταμινών βελτιώνει τις επιδόσεις ή δημιουργεί προβλήματα υγείας;
Vita στα λατινικά σημαίνει ζωή και δεν είναι τυχαίο ότι αποτελεί το πρώτο συνθετικό της λέξης βιταμίνη. Οι βιταμίνες δεν προσφέρουν ενεργεία, αφού δεν έχουν θερμίδες, αποτελούν όμως απαραίτητο συστατικό της σωστής λειτουργιάς του οργανισμού.

Τι είναι οι βιταμίνες;

Οι βιταμίνες είναι μη θερμιδικές ουσίες, απαραίτητες για τον μεταβολισμό. Δεν μπορούν να παραχθούν από τον ανθρώπινο οργανισμό και για το λόγο αυτό πρέπει να ληφθούν από την καθημερινή διατροφή. Μπορεί να χρειαζόμαστε μικρή ποσότητα βιταμινών για να λειτουργήσουμε σωστά αλλά η παρατεταμένη ανεπαρκής πρόσληψη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.

Τύποι βιταμινών

Ουσιαστικά υπάρχουν δυο είδη βιταμινών, οι λιποδιαλυτές και οι υδατοδιαλυτές.
Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά τρόφιμα όπως τα ζωικά λίπη, τα φυτικά έλαια, τα γαλακτοκομικά τρόφιμα, το συκώτι και τα «παχιά» ψάρια. Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες περιλαμβάνουν τη βιταμίνη C και την ομάδα των βιταμινών Β. Υδατοδιαλυτές βιταμίνες βρίσκουμε σε χοιρινό κρέας, κοτόπουλο, βακαλάο, ψωμί, αναποφλοίωτα δημητριακά, αυγά, λαχανικά, φιστίκια, γάλα, πατάτες.

Συμπληρώματα βιταμινών

Η αξία των βιταμινών είναι αδιαπραγμάτευτη. Η ποσότητα που μας χρειάζεται είναι πολύ μικρότερη από αυτή που φανταζόμαστε και συνήθως η σωστή διατροφή το υπερκαλύπτει. Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτοί που καταναλώνουν συμπληρωματικές ποσότητες βιταμινών δεν ζουν περισσότερο, ούτε αρρωσταίνουν λιγότερο.

Υπάρχουν ωστόσο κάποιες κατηγορίες πληθυσμού που τις χρειάζονται, όπως οι ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα, οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές και οι αλκοολικοί, οι χορτοφάγοι αλλά και οι άνθρωποι που πάσχουν από έλλειψη βιταμινών.

Βιταμίνες και άθληση

Η σωστά ολοκληρωμένη διατροφή καλύπτει όλες τις ανάγκες του οργανισμού για βιταμίνες. Οι άνθρωποι που γυμνάζονται σκληρά έχουν σίγουρα μεγαλύτερες ανάγκες, αφού ο μεταβολισμός τους είναι αυξημένος. Εάν η ποσότητα των τροφών αυξηθεί αρκετά, θα αυξηθούν και οι θερμίδες και αυτό είναι κάτι που δεν ωφέλει.

Προσπαθήστε να τρώτε όσο ποιοτικότερα μπορείτε, δίνοντας έμφαση στα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων και όχι στο μέγεθος του γεύματος. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό μπορείτε να καταφύγετε σε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, αφού συμβουλευτείτε πρώτα έναν ιατρό. Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η αυξημένη πρόσληψη βιταμινών δεν συνδέεται με τη επίδοση σε καμία περίπτωση.

Υπερβιταμίνωση

Η κατάχρηση βιταμινών δεν είναι απαλλαγμένη από κινδύνους, όπως ακριβώς γίνεται και με τα φάρμακα. Εφόσον έχουν καλυφθεί οι ανάγκες του οργανισμού, η επιπλέον ποσότητα βιταμινών μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις λιποδιαλυτές βιταμίνες που έχουν την τάση να συσσωρεύονται στους ιστούς.

Εμφανίζεται τότε η λεγόμενη υπερβιταμίνωση, με συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, ηπατικές βλάβες, παραμόρφωση των οστών, μυαλγίες. Ιδιαίτερα η λήψη φαρμακευτικών βιταμινούχων σκευασμάτων πρέπει να συμβαδίζει με τις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού και να είναι χρονικά περιορισμένη. Ο κίνδυνος δυσάρεστων επιπτώσεων από την υπερβολική πρόσληψη βιταμινών είναι μεγαλύτερος από την υποτιθέμενη τις περισσότερες φορές έλλειψή τους, ιδιαίτερα όταν η διατροφή είναι ποικίλη και ισορροπημένη.

Αξίζει να γνωρίζεις
-Οι αυστηροί χορτοφάγοι (που δεν τρώνε ούτε γάλα ούτε αυγά) έχουν τάση έλλειψης βιταμίνης Β12 (προβλήματα αναιμίας). Γι' αυτό πρέπει οπωσδήποτε να εμπλουτίζουν το καθημερινό τους μενού με φυσικό σύμπλεγμα Β.

-Όταν παίρνουμε αντιβίωση για μεγάλα διαστήματα καταναλώνουμε από τον οργανισμό μας κυρίως βιταμίνες Β και Κ.

-Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι σημαντικές στον μεταβολισμό των ορμονών του φύλου και στην λίμπιντο. Έχουν αποδειχθεί ότι είναι απαραίτητες για την αντρική γονιμότητα στα ζώα.

-Η καλύτερη προστασία κατά του καρκίνου του δέρματος είναι η αύξηση στον οργανισμό των επιπέδων της βιταμίνης D, της βιταμίνης που συντίθεται από την έκθεση του δέρματος στον ήλιο.


http://www.men24.gr/html/ent/007/ent.110007.asp